معمولا اکثر افراد در مورد تعریف بودجه و اینکه بودجه چیست؛ مفاهیم خاصی را در ذهن دارند که غالبا دارای اشتراکات زیادی نیز هستند. بودجه در نگاه اول مفهومی ساده و قابل فهم است، اما پیچیدگی‌هایی هم دارد که گاهی درک آن را مشکل می‌کند. هم‌اکنون بحث بودجه‌ریزی بسیار گسترده‌تر و حرفه‌ای‌تر از گذشته در سطوح مختلف فردی، شرکتی و کسب‌وکار، دولت و سایر نهادها دنبال می‌شود. بنابراین با توجه به کاربرد بودجه در این سطوح، تعاریف متعددی نیز از آن ارائه می‌شود. ما در این مقاله تلاش می‌کنیم با بیانی ساده ابتدا توضیح دهیم که اساسا بودجه چیست، چه کارکردها و اهدافی دارد، انواع بودجه کدام است و چه ویژگی‌هایی دارند.

 

کلمه بودجه ریشه‌ای فرانسوی دارد. در زبان فرانسه اصطلاح بودجه به کیف چرمی گفته می‌شد که محلی برای نگهداری و حمل پول و وجوه نقد بود. این واژه کم‌کم به زبان انگلیسی نیز راه یافت که به شکل Budget تلفظ می‌شود. اصطلاح بودجه اگرچه از سطح زندگی شخصی تا سطوح مختلف دولت و یک کسب‌وکار بزرگ کاربرد دارد، اما واقعیت آن است که ابتدا برای تدوین برنامه مالی دولت این اصطلاح به کار رفت. انگلستان از اولین کشورهایی بود که مجلس آن اقدام به تدوین سند دخل و خرج دولت تحت عنوان سند بودجه کرد. بعدها مفهوم بودجه علاوه بر دولت در سطوح مختلف دیگر نیز به کار رفت. تا جایی که امروزه بحث مالیه شرکتی، تدوین بودجه‌ کسب‌وکار و بودجه‌ریزی خانوار نیز مورد توجه مجامع آکادمیک و صاحب‌نظران قرار گرفته است.

 

با این اوصاف صاحب‌نظران مختلف هر یک تلاش کرده‌اند تا از زاویه‌ی دید خود بودجه را تعریف کنند. تفاوت این تعاریف ناشی از نوع نگاه و دیدگاهی است که هر گروه به این مفهوم اقتصادی دارند که ما در ادامه به این دیدگاه‌ها و تعاریف اشاره می‌کنیم. تعاریف سنتی بودجه بیشتر بر جنبه اقتصادی آن تاکید دارد. بر این اساس بودجه را بیشتر وسیله‌ای برای مدیریت دخل و خرج یک کسب‌وکار، شرکت، فرد یا دولت تعریف می‌کنند. در عوض، دیدگاه‌های مدیریتی؛ بودجه را بیشتر به اهداف و تدوین برنامه‌ها ارتباط می‌دهند. بر همین اساس به بیان رسمی برنامه‌ها، اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت که شامل تمام جنبه‌های عملیات واحد تجاری در یک دوره زمانی تعیین ‌شده است، بودجه گفته می‌شود.

 

در واقع بودجه ابزاری است که هدف و مسیر حرکت را برای سازمان مشخص می‌کند. تغییرات محیط را تحت کنترل کرده و به مدیران سازمان کمک می‌کند تا جنبه‌های مالی واحدشان را شناسایی کنند و مشکلات را قبل از وقوع حل کنند. از طرف دیگر بودجه ارتباطی مستقیم با آینده و پیش‌بینی آن دارد. از این دیدگاه بودجه یک برنامه مالی برای کنترل عملیات و نتایج آتی است. اگرچه بودجه شامل بخش‌بندی‌های واحدها، محصولات، پروژه‌ها یا نیروی انسانی است، اما برای کل یک مجموعه در نظر گرفته می‌شود.

 

برای تبدیل تاریخ و کسب اطلاعات از تقویم فارسی می توانید وارد سایت جذاب یار شوید. 

برای ادامه این مطلب جذاب اینجا کلیک کنید.